Το ατύχημα της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία (εδώ κι εδώ) άνοιξε ξανά τη συζήτηση σχετικά με την χρησιμότητα και την επικινδυνότητα της πυρηνικής ενέργειας. Στην Ουκρανία, 25 χρόνια πριν, στις 26 Απριλίου του 1986, συνέβη το χειρότερο πυρηνικό ατύχημα στον πυρηνικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής της πόλης Τσερνομπίλ της Ουκρανίας από βλάβη στο σύστημα ψύξης σε έναν από τους τέσσερις αντιδραστήρες του (περισσότερα εδώ). Η ραδιενέργεια που εκλύθηκε ήταν ισοδύναμη με 500 βόμβες σαν αυτή που κατέστρεψε τη Χιροσίμα. Περισσότερα από 400 000 άτομα απομακρύνθηκαν από την περιοχή, τότε, ενώ περίπου 5 εκατομμύρια άτομα προσβλήθηκαν από τη ραδιενέργεια, από τα οποία εκτιμάται ότι 15 000 πέθαναν στο διάστημα που πέρασε μέχρι σήμερα. Λίγες ημέρες μετά το ατύχημα ένα "σύννεφο" ασθενούς ραδιενέργειας κάλυψε σχεδόν ολόκληρη την Ευρώπη (δες κι εδώ).
Παρόλα αυτά, οι Ουκρανοί επιμένουν στην πυρηνική ενέργεια και ισχυρίζονται ότι μέσα στα 25 χρόνια που πέρασαν από το ατύχημα η ασφάλεια των πυρηνικών εγκαταστάσεων βελτιώθηκε. «Θα μπορούσε να υπάρξει ο απολύτως ασφαλής αντιδραστήρας, ωστόσο τίθεται ζήτημα ισορροπίας σε σχέση με το κόστος λειτουργίας του. Βεβαίως, θεωρώ ότι οι νέοι αντιδραστήρες τρίτης γενιάς είναι πολύ ασφαλείς» αναφέρει ο Ανατόλι Νοσόφσκι, ο οποίος εργάζεται ως αναπληρωτής διευθυντής στην υπηρεσία που ελέγχει τις προδιαγραφές ασφαλείας στις πυρηνικές εγκαταστάσεις της Ουκρανίας. «Πιστεύω ότι πολλοί άνθρωποι που αρνούνται μετά βδελυγμίας την ατομική [πυρηνική] ενέργεια απλώς δεν ξέρουν περί τίνος πρόκειται και υπερβάλλουν. Ωστόσο, φυσικά και πρέπει οι αποφάσεις για την κατασκευή τέτοιων εγκαταστάσεων να γίνονται με τη συμφωνία των πληθυσμών που βρίσκονται γύρω» σχολιάζει ο Ουκρανός επιστήμονας (δες εδώ).
Ο Ντμίτρι Μπαζίκα αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής σε κρατικό κέντρο που μελετά τις συνέπειες της ραδιενέργειας στην υγεία υποστηρίζει ότι σίγουρα η ραδιενέργεια συνδέεται με δημιουργίες όγκων και με καρδιακές παθήσεις και ότι «πριν το Τσέρνομπιλ η αντιμετώπιση της ατομικής ενέργειας στη ΕΣΣΔ δεν ήταν η δέουσα και εκτιμά ότι το συγκεκριμένο ατύχημα θα μπορούσε να είναι πολύ χειρότερο. Ωστόσο θεωρώ πως κάποιες χώρες που χρειάζονται την ατομική ενέργεια θα πρέπει να αποφασίζουν λαμβάνοντας υπόψη την γνώμη του λαού, κάνοντας σχετικά δημοψηφίσματα εξηγώντας τα οφέλη αλλά και τους σχετικούς κινδύνους» (εδώ, αλλά κι εδώ).
Σήμερα, για τους περισσότερους Ουκρανούς το Τσερνομπίλ αποτελεί απλώς ένα κομμάτι της ιστορίας, συναισθηματικά φορτισμένης μεν, αλλά ιστορίας. Εξαιρούνται φυσικά τα εκατοντάδες χιλιάδες άτομα που επλήγησαν άμεσα από την καταστροφή. Για την 45χρονη Ιρίνα Λομπάνοβα, η οποία άνοιξε την καρδιά της στην εφ. Καθημερινή (εδώ), το Τσερνομπίλ δεν στέρησε μόνο την υγεία της αλλά σημάδεψε όλη τη ζωή της. «Ο γάμος μου ήταν ο τελευταίος στο Πρίπιατ (Pripyat, πόλη που δημιουργήθηκε για να στεγάσει τους εργαζόμενους στον πυρηνικό σταθμό). Το ατύχημα είχε γίνει τη νύχτα μεταξύ 25 και 26 Απριλίου, λίγο μετά τα μεσάνυχτα. Ακούσαμε ένα βουητό αλλά δεν καταλάβαμε περί τίνος πρόκειται. Μια ώρα αργότερα άρχισαν να βαράνε τα τηλέφωνα ωστόσο δεν υπήρχε καμία ασφαλής πληροφορία για το τι είχε συμβεί. Το άλλο πρωί ρωτήσαμε τις αρχές για τι θα πρέπει να γίνει με τον γάμο μας και μας απάντησαν ότι ο γάμος πρέπει να γίνει ή, τέλος πάντως, ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην γίνει. Στις 26 Απριλίου του 1986 έγιναν συνολικά 7 γάμοι στο Πρίπιατ. Ο δικός μας ήταν ο τελευταίος. Φεύγοντας από το δημαρχείο κρατούσα ένα μπουκέτο με λουλούδια τα οποία μαράθηκαν κυριολεκτικά στα χέρια μου».
Ο Ιβάν Ιβάνοβιτς Σεμενιούκ, ένας εύθυμος παππούς 74 ετών, ζει στην απαγορευμένη περιοχή μαζί με τη γυναίκα του Μαρία. «Γυρίσαμε με τη γυναίκα μου το 1988 στο χωριό μας», εξιστορεί. «Έξω μας είχαν δώσει ένα σπίτι αλλά δεν τα πήγαμε καλά με τους γείτονες. Δεν μας αντιμετώπιζαν καλά και τελικά σκέφτηκα ότι δεν έχω κανένα λόγο να τριγυρνάω από εδώ και από εκεί πλάι σε ξένους ανθρώπους. Έχω το σπίτι μου». Τα παιδιά τους ζουν εκτός ζώνης και τους επισκέπτονται σπάνια. Συντηρούνται με τα λαχανικά που καλλιεργούν, έχει κότες και μερικά γουρούνια. Παίρνει μια μικρή σύνταξη και πολλά δώρα από επισκέπτες που έρχονται στη ζώνη σε κάθε επέτειο. Εκτός από τους κατοίκους που επέστρεψαν στην πόλη κυκλοφορούν κάθε μέρα εκατοντάδες άτομα, κυρίως οι εργαζόμενοι για την αδρανοποίηση των αντιδραστήρων. Ακόμα υπάρχει μεγάλος αριθμός εργαζομένων για τη φύλαξη και την ασφάλεια, δασοπυροσβεστών, αστυνομικών κ.ά. οι οποίοι περνάνε πολλές ώρες μέσα στη ζώνη, αλλά και ...τουριστών(!) (δες εδώ). Η πλειοψηφία τους έχει δεθεί με την περιοχή, αγαπάνε την απόλυτη γαλήνη των πόλεων που παραδόθηκαν στην κακιά τους μοίρα.
Στη μεγαλύτερη πόλη της περιοχής, το Πρύπιατ, οι δρόμοι και τα κτίρια έχασαν τη μάχη με τη φύση. Τα δέντρα και το χορτάρι μπαίνουν στα διαμερίσματα όπου πριν την καταστροφή ζούσαν 50 000 άτομα. Στις γύρω περιοχές αγριογούρουνα, λύκοι, αλεπούδες αλλά και άγρια άλογα έχουν πολλαπλασιαστεί. 25 χρόνια μετά, η φύση στο Τσερνομπίλ έχει θεριέψει (δες κι εδώ) αποδεικνύοντας ότι στο τέλος οι μόνοι χαμένοι από την καταστροφή του περιβάλλοντος θα είναι οι ίδιοι οι άνθρωποι.
Όργιο φημών κατέκλησε τις τελευταίες ημέρες την κοινότητα των φυσικών και τον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο ότι, επί τέλους, "ανακαλύφθηκε" από τα πειράματα στον Μεγάλο Αδρονιακό Επιταχυντή (LHC) του CERN το μποζόνιο Χιγκς (Higgs boson). Όλα ξεκίνησαν από ένα ανώνυμο σχόλιο (δες το εδώ) στο blog του φυσικού Peter Woit του πανεπιστημίου Columbia. Γίνεται αναφορά σε ένα εσωτερικό υπόμνημα που υπογράφουν(;) τέσσερις ερευνητές του CERN, όπου αναφέρουν πως εντόπισαν ένα σωματίδιο το οποίο βρισκόταν σε διαδικασία «αποσύνθεσης» και μετατροπής του σε δύο φωτόνια. Οι ερευνητές δεν κατονομάζουν τον μποζόνιο Χιγκς, αλλά αναφέρουν ότι «ήρθαμε μπροστά σε μια παρατήρηση που ξεπερνάει το Καθιερωμένο Μοντέλο Φυσικής»και συμπληρώνουν ότι «πρόκειται για ένα γεγονός που δείχνει ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα συναρπαστική εποχή για τη Φυσική και σύντομα θα έχουμε νέες σημαντικές ανακαλύψεις όπως άγνωστα μέχρι σήμερα σωματίδια».Παρόλο που δεν είναι σαφές αν κατά πόσο το υπόμνημα είναι αυθεντικό, οι εκπρόσωποι του CERN υποχρεώθηκαν να τοποθετηθούν, δηλώνοντας στα ΜΜΕ ότι «πράγματι σε ένα από τα πειράματα υπήρξε μια ενδιαφέρουσα παρατήρηση αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη η διερεύνηση του συγκεκριμένου πειράματος ώστε να υπάρξει οριστική επιβεβαίωση των αποτελεσμάτων του. Επίσης θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το συγκεκριμένο πείραμα αποτελεί τμήμα μας ευρύτερης πειραματικής διαδικασίας στην οποία λαμβάνουν μέρος 3 χιλιάδες επιστήμονες. Συνεπώς είναι ακόμη πολύ νωρίς για να πούμε κάτι και να επιβεβαιώσουμε ή να διαψεύσουμε οτιδήποτε»(δες εδώ,εδώ κι εδώ). Ας περιμένουμε να δούμε αν πρόκειται για γεγονός ή για μια ακόμα φήμη σαν αυτή που διέτρεχε την επιστημονική κοινότητα εννέα μήνες πριν, ότι δηλαδή στα πειράματα του επιταχυντή Tevatron του Fermilab ανιχνεύθηκαν "ελαφρά" μποζόνια Χιγκς, κάτι που γρήγορα διαψεύστηκε (δες εδώ κι εδώ)- το πείραμα στο Tevatron είναι παρόμοιο με αυτό του ανιχνευτή ATLAS στον LHC. Από την άλλη η φήμη ενισχύεται από την πρόσφατη ανακοίνωση του Fermilab ότι έχουν βρεθείενδείξεις για ένα άγνωστο- μέχρι σήμερα- υποατομικό σωματίδιο ή ακόμα και για μια εντελώς νέα δύναμη στη φύση(δες εδώ), αλλά και παλαιότερη δήλωση του γενικού διευθυντή του CERN ότι όλο και πιο κοντά βρισκόμαστεστο Χιγκς (δεςεδώ). Σχετικός ενδεικτικός σχολιασμόςεδώ κιεδώ. Επικαιροποίηση: Γνήσιο είναι το υπόμνημα (report) που αναφέρει πιθανή ανίχνευση του μποζονίου Χιγκς, σύμφωνα με νεώτερη δήλωση του James Gilles του CERN, αν και θεωρείται πρόωρη οποιαδήποτε σχετική αναφορά (δεςεδώ κι εδώ). 10-5-2011 Μάλλον το Χιγκς μας παίζει το κρυφτούλι...Το "ξαναχάσαμε", δες κι εδώ. 18-5-2011To 2012 θα λυθεί το μυστήριο για το "σωματίδιο του Θεού"
Η NASA δημοσιοποίησε τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της αποστολής WISE, ενός υπέρυθρου διαστημικού τηλεσκοπίου που πραγματοποίησε μια πλήρη απογραφή του ουρανού και κατέγραψε εκατοντάδες εκατομμύρια γαλαξίες, άστρα, κομήτες και αστεροειδείς (δες εδώ).Εκτός από αντικείμενα εκτός του ηλιακού συστήματος, ο θησαυρός του WISE περιλαμβάνει και πολλούς κοντινούς στόχους: είκοσι νέοι κομήτες και περισσότεροι από 33 000 νέοι αστεροειδείς που περιφέρονται στη Ζώνη των Αστεροειδών, ανάμεσα στον Άρη και τον Δία. Από την εκτόξευσή του το Δεκέμβριο του 2009, το WISE (Ευρυγώνιος Εξερευνητής Υπέρυθρης Απογραφής) σάρωσε τον ουρανό μιάμιση φορά, μεταδίδοντας συνολικά 2,5 εκατομμύρια εικόνες.Η υπέρυθρη ακτινοβολία που έβλεπε το τηλεσκόπιο αντιστοιχεί γενικά στην εκπομπή θερμότητας. Αυτό σημαίνει ότι το όργανο μπόρεσε να διακρίνει μακρινά και ψυχρά αντικείμενα, καθώς και σώματα που κρύβονται πίσω από σύννεφα σκόνης που φαίνονται αδιαφανή στο ορατό φως.Τον περασμένο Οκτώβριο εξαντλήθηκε το ψυκτικό υγρό που διατηρούσε παγωμένο τα θερμοευαίσθητα όργανα του WISE. To τηλεσκόπιο έχασε έτσι την ικανότητά του να βλέπει μακριά στο Σύμπαν και πέρασε τους τέσσερις τελευταίους μήνες της αποστολής του αναζητώντας κομήτες και αστεροειδείς.Τον Φεβρουάριο, όταν τέλειωσε και αυτό το έργο, το τηλεσκόπιο τέθηκε οριστικά σε κατάσταση αναμονής.
Το παραπάνω βίντεο πιθανόν δεν είναι το καλύτερο, αλλά μας δίνει μια ιδέα για το πείραμα της διπλής σχισμής της κβαντομηχανικής. Το πείραμα πραγματοποίησε για πρώτη φορά ο Άγγλος Thomas Young σε μια προσπάθεια να ανακαλύψει αν το φως είναι τελικά κύμα ή σωματίδιο. Ο Young χρησιμοποίησε μια ακτίνα φωτός, η οποία διέρχονταν από ένα φράγμα με μια σχισμή και στη συνέχεια περνούσε από ένα φράγμα με δυο σχισμές, για να καταλήξει στοι τέλος σε ένα πέτασμα (οθόνη). Ο Young παρατηρώντας το φως που έφτανε στο πέτασμα, διαπίστωσε πως όταν οι σχισμές του δεύτερου φράγματος ήταν μεγάλες, σε μεγάλη μεταξύ τους απόσταση και κοντά στο πέτασμα, εμφανίζονταν δυο ξεκάθαρες φωτεινές γραμμές. Αντίθετα, όταν η απόσταση των σχισμών ήταν μικρότερη και το εύρος τους μικρότερο, το φως σχημάτιζε στο πέτασμα φωτεινούς και σκοτεινούς κροσσούς. Το σχήμα με τους εναλλασσόμενους φωτεινούς και σκοτεινούς κροσσούς ονομάζεται και εικόνα συμβολής (δες και μια διαδραστική προσομοίωση του πειράματος εδώ, εδώ). Τέτοιου είδους εικόνες μπορούν να παραχθούν μόνο αν το φως συμπεριφέρεται σαν κύμα (περισσότερο αναλυτικά εδώ κι εδώ). Το 1905, ο Albert Einstein έδειξε ότι το φως αποτελείται από ένα σύνολο διακριτών σωματιδίων τα οποία ονόμασε φωτόνια. Κατά την εκτέλεση του πειράματος της διπλής σχισμής αυτή τη φορά με τα φωτόνια να φτάνουν στο πέτασμα αφού περνάνε ένα-ένα από το φράγμα, η εικόνα της συμβολής παράγεται και πάλι ανεξάρτητα με το γεγονός ότι ένα και μόνο σωματίδιο δεν είναι δυνατόν να συμβάλει με τον εαυτό του. Το φαινόμενο κατά το οποίο το φως συμπεριφέρεται άλλοτε σαν κύμα και άλλοτε σαν σωματίδιο είναι γνωστό ως κυματοσωματιδιακός δυϊσμός(wave–particle duality). Υποατομικά σωματίδια όπως τα ηλεκτρόνια επιδεικνύουν και αυτά την ίδια συμπεριφορά με το φως. Η προσπάθεια να εξηγηθεί αυτή η συμπεριφορά υπήρξε γόνος πολλών θεωριών. Από την ερμηνεία της Κοπεγχάγης (εδώ) μέχρι την ερμηνεία του Hugh Everett περί "πολλών συμπάντων" (δες κι εδώ).Επίσης: "Το πείραμα της διπλής σχισμής, ο κυματοσωματιδιακός δυϊσμός", εδώ, " Μια νέα ματιά σε ένα κλασικό πείραμα", εδώ, "Τα φωτόνια δε γνωρίζουν αν κάποιος τα παρατηρεί ή όχι", εδώ.
Μπροστά στη μεγαλύτερη ανακάλυψη των τελευταίων 50 ετών στη φυσική, ισχυρίζονται, ότι, ίσως έχουν βρεθεί επιστήμονες του Εργαστηρίου Fermilab, έξω από το Σικάγο, όπου βρίσκεται ο επιταχυντήςTevatron. Έχουν βρει ενδείξεις για ένα άγνωστο- μέχρι σήμερα- υποατομικό σωματίδιο ή ακόμα και-όπως υποστηρίζουν μερικοί επιστήμονες- για μια εντελώς νέα δύναμη στη φύση. Αν οι υποψίες επιβεβαιωθούν, θα αποδειχτεί η σημαντικότερη ανακάλυψη στη φυσική εδώ και μισό αιώνα, σύμφωνα με τον Christofer Hill, θεωρητικό φυσικό του Fermilab. Μια πιθανή εξήγηση, για την παρατηρούμενη μυστηριώδη «ανωμαλία» (bump) στα δεδομένα των παρατηρήσεων (δες διάγραμμα εδώ), είναι ότι αποτελεί ένδειξη για μια νέα και απροσδόκητη εκδοχή του μποζονίου του Χιγκς (Ηiggs boson)- που αναζητείται εναγωνίως και από τον επιταχυντή LHC του CERN- το οποίο προσδίδει μάζα στα άλλα υποατομικά σωματίδια και καθιστά συνεκτικό το Καθιερωμένο Πρότυπο (Standard Model).Μια εναλλακτική ερμηνεία είναι ότι εντοπίστηκε μια νέα φυσική δύναμη, πέρα από τις τέσσερεις θεμελιώδεις, την ηλεκτρομαγνητική, τη βαρύτητα, την ισχυρή και την ασθενή πυρηνική δύναμη. Ή, πάλι, μπορεί οι μυστηριώδεις παρατηρήσεις να παραπέμπουν σε κάτι άλλο, που οι φυσικοί δεν καταλαβαίνουν μέχρι τώρα.Ο φυσικός Gionanni Punzi, εκπρόσωπος του Fermilab, ανακοίνωσε ότι η διεθνής επιστημονική ομάδα του αμερικανικού επιταχυντή «νιώθει μεγάλη έξαψη από τις διαγραφόμενες πιθανότητες, αλλά, ταυτόχρονα, παραμένει επιφυλακτική, επειδή θα μπορούσε να είναι κάτι τόσο σημαντικό, που καταντά τρομακτικό(;)- για το λόγο αυτό σκεφτόμαστε όλες τις πιθανές εναλλακτικές εξηγήσεις». Άλλοι φυσικοί, εκτός του Fermilab, που γνωρίζουν τα μυστηριώδη νέα δεδομένα, καθώς αυτά συζητιούνται στην επιστημονική κοινότητα εδώ και λίγους μήνες, δήλωσαν ότι αντιμετωπίζουν το όλο ζήτημα με ένα μίγμα δέους και σκεπτικισμού. «Αν ισχύει, είναι κάτι πολύ μεγάλο», δήλωσε ο Neal Weiner,θεωρητικός φυσικός του πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης , ενώ η θεωρητικός φυσικός του πανεπιστημίου Χάρβαρντ , ΗΠΑ, Lisa Randallείπε ότι πρόκειται για «σίγουρα ενδιαφέρον, αν είναι πραγματικό». Από την άλλη, ο Nima Arkani-Hamed, του Institute for Advanced Study του πανεπιστημίου Princeton, ΗΠΑ, δήλωσε ότι δεν έχει πειστεί από τα στοιχεία, τα οποία χαρακτήρισε στατιστικό τέχνημα του τρόπου παρουσίασής τους. Αν όμως, πρόσθεσε, υπάρχει κάποια πραγματικότητα σε αυτές τις ανωμαλίες, τότε δεν θα αργήσει ο πολύ ισχυρότερος επιταχυντής του CERN να τις επιβεβαιώσει. Οι επιστήμονες του Fermilab, από την πλευρά τους, εκτιμούν ότι υπάρχει πολύ μικρή πιθανότητα (λιγότερο από 0,25%) η ανωμαλία να είναι στατιστικό σφάλμα. Παρατήρησαν σε εκατοντάδες συγκρούσεις μεταξύ δύο δεσμών πρωτονίων και αντιπρωτονίων ενέργειας ενός τρισεκατομυρίου ηλεκτρονιοβόλτ (1ΤeV), να παράγονται σε 250 περισσότερες περιπτώσεις από τις αναμενόμενες δύο πίδακες (jets)ελαφρών σωματιδίων σαν τα ηλεκτρόνια, καθώς και ένα μποζόνιο W. Οι μετρήσεις έδειξαν ότι η συνολική ενέργεια των παραγόμενων σωματιδίων ήταν πάντα περίπου 144 δισεκατομμύρια ηλεκτρονιοβόλτ (144 GeV), μια ένδειξη ότι προέρχονταν από ένα άγνωστο σωματίδιο με αυτή ακριβώς την μάζα- ενέργεια (συγκριτικά, ένα πρωτόνιο έχει μάζα περίπου ένα δισεκατομμύριο ηλεκτρονιοβόλτ). Αυτή η μάζα- ενέργεια, όμως, δείχνει ότι μάλλον δεν είναι το γνωστό μποζόνιο του Χιγκς, όπως τουλάχιστον προβλέπεται θεωρητικά από το Καθιερωμένο Πρότυπο της σωματιδιακής φυσικής, γιατί αυτό προβλέπεται να παράγει βαρύτερα υποατομικά σωματίδια, κυρίως κουάρκς. Επιπλέον, ο ρυθμός παραγωγής αυτών των μυστηριωδών σωματιδίων είναι 300 φορές μεγαλύτερος από τον προβλεπόμενο ρυθμό παραγωγής των σωματιδίων του Χιγκς. Έτσι, δεν αποκλείεται οι επιστήμονες του Fermilab να έχουν πέσει πάνω σε κάτι τελείως νέο. Όπως είπε ο εκπρόσωπος του εργαστηρίου Τζιοβάνι Πούντσι, «είναι κάτι τόσο νέο, τόσο εκπληκτικό, δεν μπορούμε να το πιστέψουμε καλά- καλά εμείς οι ίδιοι. Γι΄ αυτό αποφασίσαμε να το κάνουμε γνωστό σε όλο τον κόσμο». Περισσότερα εδώ, εδώκι εδώ, εδώ.
…και δίκην φωτοβολταϊκών παράγουν ηλεκτρισμό! Ερευνητές του ΜΙΤ, ΗΠΑ, με επικεφαλής τον καθηγητή Daniel Nocera ανέπτυξαν ένα «τεχνητό φύλλο» που μιμείται τη λειτουργία της φωτοσύνθεσης στα φύλλα των δέντρων. Η συσκευή, μικρή και λεπτή σαν τραπουλόχαρτο, ελπίζουν ότι θα αξιοποιεί τη λιακάδα πιο αποτελεσματικά από τα σημερινά φωτοβολταϊκά συστήματα. Στη σημερινή του μορφή, το τεχνητό φύλλο μπορεί να καλύψει τις ανάγκες ενός νοικοκυριού στις αναπτυσσόμενες χώρες. Στο μέλλον, όμως, θα μπορούσε να γίνει ακόμα πιο αποδοτικό. Το κλειδί για την ανάπτυξή του ήταν η ανακάλυψη φθηνών καταλυτών με νικέλιο και κοβάλτιο, οι οποίοι διασπούν εύκολα τα μόρια νερού χωρίς να αλλοιώνονται ή να χάνουν τη δραστικότητά τους. Οι καταλύτες αυτοί τοποθετημένοι με ακρίβεια πάνω σε μια βάση από πυρίτιο, ανάμεσα σε μικροσκοπικά ηλεκτρονικά κυκλώματα, είναι ήδη «δέκα φορές πιο αποδοτικοί από τη φωτοσύνθεση» σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα. Τι κάνουν; Ως γνωστό στους χλωροπλάστες των φυτών (τα οργανίδια όπου συγκεντρώνεται η χλωροφύλλη) η ηλιακή ενέργεια αξιοποιείται για την παραγωγή σακχάρων, χρησιμοποιώντας ως πρώτη ύλη διοξείδιο του άνθρακα και νερό. Ένα ενδιάμεσο στάδιο αυτής της διαδικασίας είναι η διάσπαση του νερού σε υδρογόνο και οξυγόνο. Αυτό ακριβώς είναι το στάδιο που μιμείται το τεχνητό φύλλο του MIT. Η συσκευή επιπλέει σε ένα δοχείο με νερό και το διασπά σε υδρογόνο και οξυγόνο. Τα αέρια αυτά διοχετεύονται στη συνέχεια σε μια κυψέλη καυσίμου, όπου αντιδρούν ελεγχόμενα και μετατρέπονται εκ νέου σε νερό, παράγοντας ταυτόχρονα ηλεκτρική ενέργεια.«Η φύση λειτουργεί με φωτοσύνθεση» σχολιάζει ο καθηγητής D. Nocera. Και προβλέπει: «Πιστεύω ότι ο κόσμος του μέλλοντος θα λειτουργεί με φωτοσύνθεση σε τεχνητά φύλλα».Δες κι εδώ, εδώ.
Η Βασιλική Εταιρία του Λονδίνου (Royal Society), η ιστορική Aκαδημία Eπιστημών της Βρετανίας, για την 350ή επέτειό της (ιδρύθηκε το 1660) αποφάσισε και καταστήσε ευρύτερα και online προσβάσιμα πάνω από 60 σπάνια και ευάλωτα κείμενα (δες εδώ). Μεταξύ αυτών και η ιστορία με το "μήλο του Νεύτωνα", την οποία πρωτοαναφέρει ο William Stukeley, σύγχρονος και φίλος του Νεύτωνα (Sir Isaac Newton, 1643-1727) και συγγραφέας της πρώτης βιογραφίας του, το 1752, Memoirs of Sir Isaac Newton's Life. Τις χρονιές 1665 και 1666, όταν την Ευρώπη έπληττε η πανούκλα, το πανεπιστήμιο στο Καίμπριτζ, όπου δίδασκε ο Νεύτων, παρέμεινε κλειστό για προληπτικούς λόγους. Έτσι, ο Νεύτων γύρισε στο κτήμα της οικογένειάς του στο Γούλσθορπ, στη βόρεια Αγγλία. Όπως αναφέρει ο Stukeley, ένα ανοιξιάτικο απόγευμα του 1666 συνέβη η πιο διάσημη πτώση φρούτου στην ανθρώπινη ιστορία. Το περιστατικό διηγήθηκε στον Stukeley ο ίδιος ο Νεύτων πολύ αργότερα, το 1726. Ο Νεύτων του είπε ότι καθόταν με στοχαστική διάθεση στον κήπο του, όταν το μήλο έπεσε και τότε ξαφνικά διερωτήθηκε: «Γιατί το μήλο δεν πάει προς τα πλάγια ή προς τα πάνω και συνεχώς πέφτει κάθετα προς το κέντρο της Γης;» Πράγμα που τον ώθησε να διατυπώσει το «νόμο της βαρύτητας». Το περιστατικό με το μήλο επιβεβαιώθηκε και από μια άλλη ανάλογη διήγηση, του Τζον Κόντουιτ, συζύγου της ανιψιάς του Νεύτωνα και βοηθού του στο Βασιλικό Νομισματοκοπείο. Σύμφωνα με το σημερινό βιβλιοθηκάριο της Βασιλικής Εταιρίας του Λονδίνου Κηθ Μουρ, η ιστορία πρέπει να είναι αληθινή, απλώς φαίνεται ότι «βελτιώθηκε» με το πέρασμα του χρόνου και «έπιασε» τόσο πολύ στη λαϊκή φαντασία, επειδή έχει αναφορές ακόμα και στη Βίβλο, δηλαδή στο άλλο διάσημο μήλο, αυτό που ο Αδάμ και Εύα έφαγαν στον Παράδεισο…
Ο ακριβέστερος μέχρι σήμερα χάρτης του βαρυτικού πεδίου της Γης παρουσιάστηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA).Στο νέο χάρτη του ευρωπαϊκού δορυφόρου Goce, η υδρόγειος δεν μοιάζει με την τέλεια σφαίρα που συνήθως φανταζόμαστε. Έχει εντελώς ανώμαλο σχήμα που θυμίζει πατάτα, καθώς η μάζα του πλανήτη δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένη. Η τεράστια μάζα των Ιμαλαΐων, για παράδειγμα, σχηματίζει ένα μεγάλο εξόγκωμα στην περιοχή της Ασίας.Από τεχνική άποψη, ο χάρτης του Goce είναι ένα γεωειδές: είναι η επιφάνεια ενός ιδεατού παγκόσμιου ωκεανού, η οποία διαμορφώνεται αποκλειστικά από τη βαρύτητα, χωρίς την επίδραση της παλίρροιας και των ωκεάνιων ρευμάτων. Παρουσιάζοντας τον χάρτη, ερευνητές της ESA επισήμαναν ότι τα νέα δεδομένα είναι πολύτιμα για τη μελέτη της δυναμικής των ωκεανών: την παρακολούθηση των θαλάσσιων ρευμάτων και τη μέτρηση της ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Τα δεδομένα της αποστολής Goce «θα μας αποκαλύψουν τη δυναμική τοπογραφία και τα μοτίβα της κυκλοφορίας των ωκεανών με πρωτοφανή ποιότητα και ανάλυση» σχολίασε ο Δρ Ράινερ Ρούμελ, καθηγητής του Τεχνικού Πανεπιστημίου του Μονάχου. Επιπλέον, οι παρατηρήσεις του Goce αναμένεται να προσφέρουν νέα στοιχεία για το μηχανισμό γέννησης των σεισμών, δεδομένου ότι οι σεισμικές δονήσεις αφήνουν χαρακτηριστικές υπογραφές στα βαρυτικά δεδομένα. Ο δορυφόρος Goce, που εκτοξεύτηκε το Μάρτιο του 2009, για να χαρτογραφήσει τη δύναμη της βαρύτητας σε τρεις διαστάσεις είναι εξοπλισμένος με έξι εξαιρετικά ευαίσθητα επιταχυνσιόμετρα. Διαθέτει ακόμα έναν προηγμένο κινητήρα ιόντων, ώστε να μπορεί να διορθώνει ανά πάσα στιγμή την τροχιά του, και έχει αρκετά καύσιμα για να συνεχίσει να μετρά τη βαρύτητα μέχρι τα τέλη του 2012.Δες κι εδώ.
κι εδώ) άνοιξε ξανά τη συζήτηση σχετικά με την χρησιμότητα και την επικινδυνότητα της πυρηνικής ενέργειας. Στην Ουκρανία, 25 χρόνια πριν, στις 26 Απριλίου του 1986, συνέβη το χειρότερο πυρηνικό ατύχημα στον πυρηνικό σταθμό ηλεκτροπαραγωγής της πόλης Τσερνομπίλ της Ουκρανίας από βλάβη στο σύστημα ψύξης σε έναν από τους τέσσερις αντιδραστήρες του (περισσότερα εδώ
