Νέο υποατομικό σωματίδιο από τον LHC

Ένα νέο, άγνωστο μέχρι τώρα υποατομικό σωματίδιο ανακάλυψαν οι επιστήμονες στο CERN, για πρώτη φορά μετά την έναρξη της λειτουργίας του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC). Το νέο σωματίδιο ονομάστηκε μποζόνιο Chi-b (3P).Το Chi_b (3P) ή bottom quarkonium είναι μια διαφορετική, πιο διεγερμένη μορφή των σωματιδίων Chi (διάβαζε: χι) που είχαν παρατηρηθεί παλαιότερα. Το νέο σωματίδιο αποτελείται από ένα beauty ή bottom κουάρκ και ένα αντι-beauty κουάρκ, που είναι συνδεδεμένα. Η δύναμη που συνδέει αυτά τα δύο (το κουάρκ και το αντι-κουάρκ) είναι η ισχυρή πυρηνική δύναμη, η οποία συγκρατεί και τα πρωτόνια και τα νετρόνια στους πυρήνες, και συνεπώς η ανακάλυψη του νέου σωματιδίου ρίχνει περισσότερο φως σε αυτή τη θεμελιώδη δύναμη της φύσης σύμφωνα με τον καθηγητή Roger Jones του πειράματος Atlas του CERN (δες εδώ, εδώ). Προδημοσίευση της ανακάλυψης έχει αναρτηθεί στο  arXiv (δες εδώ).

Το μήλο του Νεύτωνα και το μποζόνιο του Higgs

...δυο "συγκρούσεις" που άλλαξαν τον κόσμο μας!
via physicsgg

Δες και
To "μήλο" του Νεύτωνα

Εντοπίστηκε το μποζόνιο του Higgs;

Τα "ελληνικά" χειρόγραφα του Νεύτωνα

Ψηφιοποιημένα χειρόγραφα και πρωτότυπα τυπωμένα έργα του Νεύτωνα (sir Isaac Newton, 1642-1727) ανάρτησε στο Διαδίκτυο το πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ (Cambridge Digital Library), όπου δίδαξε o μεγάλος φυσικός, μαθηματικός, αστρονόμος, αλχημιστής και θεολόγος επί 25 χρόνια (1669-1696). Μέχρι στιγμής, περισσότερες από 4000 σελίδες - περίπου το ένα πέμπτο του αρχείου του Νεύτωνα, που έχει στην κατοχή του το φημισμένο πανεπιστήμιο - έχουν ψηφιοποιηθεί και είναι προσβάσιμα online. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ότι πολλές από τις σημειώσεις του Νεύτωνα, όταν ήταν φοιτητής στο Κολλέγιο Τρίνιτι του Κέμπριτζ (1661-1669), είναι στην ελληνική (δες εδώ) - ο Νεύτων ως μαθητής διδάχθηκε την αρχαία ελληνική και τη λατινική γραμματεία  και το μεγαλύτερο μέρος του έργου του είναι γραμμένο στα λατινικά, γλώσσα, τότε, των επιστημονικών δημοσιεύσεων. Περισσότερα εδώ: http://cudl.lib.cam.ac.uk/collections/newton

Έντονη φημολογία περί εντοπισμού του μποζονίου Higgs

Από εδώ το πάνε, από εκεί το φέρνουν με τη φημολογία που έχει αναπτυχθεί τα τελευταία 24ωρα ότι οι ερευνητές στα πειράματα ATLAS και CMS εντόπισαν την ύπαρξη του μποζονίου Χιγκς   – αλλά και τον προηγούμενο Απρίλιο το ίδιο συνέβαινε (δες εδώ) σε ένα αγώνα δρόμου για το επόμενο Βραβείο Νόμπελ Φυσικής (δες κι εδώ). Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι ο επικεφαλής του προγράμματος ATLAS Μπιλ Μάρεϊ με δηλώσεις του στην ηλεκτρονική έκδοση του «Nature» αρνήθηκε να σχολιάσει σχετικά επισημαίνοντας ότι η ανάλυση των αποτελεσμάτων ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί – οι επιστήμονες αναζητούν πραγματικά «ψύλλους στα άχυρα», φιλτράροντας μέσα από τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές τους στοιχεία από τουλάχιστον 300 τρισεκατομμύρια συγκρούσεις πρωτονίων. Από την πλευρά του ο γενικός διευθυντής του CERN, Ρολφ Χόιερ, με εσωτερικό e-mail στους εργαζομένους τόνισε ότι η αυριανή επίσημη ανακοίνωση δεν αναμένεται να αποκαλύψει κάποιο σαφές στοιχείο υπέρ της ύπαρξης του ασύλληπτου σωματιδίου. «Τα αποτελέσματα θα βασίζονται στην ανάλυση αρκετά περισσότερων δεδομένων από εκείνα που παρουσιάστηκαν το καλοκαίρι, τα οποία θα σημαίνουν μια σημαντική πρόοδο στην αναζήτηση για το μποζόνιο Χιγκς, δεν θα είναι όμως αρκετά ώστε να γίνει μια οριστική ανακοίνωση για την ύπαρξη ή μη του Χιγκς» (εδώ). Αύριο λοιπόν τα σπουδαία!.
Δες και: Higgs boson: Excitement builds over 'glimpses' at LHC

Επικαιροποίηση:
13-12-2011 Το κύριο συμπέρασμα από όσα ανακοινώθηκαν σήμερα από το CERN είναι ότι το μποζόνιο Higgs, αν υπάρχει, το πιθανότερο είναι -στα πλαίσια του Καθιερωμένου Προτύπου- να έχει μάζα από 115,5 έως 131 GeV σύμφωνα με το πείραμα ATLAS, και από 115 έως 127 GeV σύμφωνα με το  πείραμα CMS, αλλά ίσως η μάζα του σωματιδίου να βρίσκεται στο στενό εύρος 124 – 126 GeV (!) (περισσότερα  εδώ).
13-12-2011 Higgs 'may have been identified'
13-12-2011 LHC seeshint of lightweight Higgs boson
15-12-2011 Higgs boson:the particle of faith
18-12-2011 Βρέθηκε το «σωματίδιο του Θεού»;
18-12-2011 Νανόπουλος, προσωκρατικοί & μποζόνιο Higgs (video)

7-3-2012 Higgs boson hints multiply in US Tevatron facility data
5-7-2012 Βρέθηκε το Higgs!

Τα νετρίνα (δεν) κινούνται ταχύτερα από το φως;

Τα νετρίνα του πειράματος OPERA ξεπέρασαν την ταχύτητα των φωτονίων; Σύμφωνα με τους ερευνητές του πειράματος ναι, μετά από την  επανάληψη της μέτρησης στις αρχές του τρέχοντος μηνός (δες εδώ, εδώ, εδώ, εδώ). Κάτι που οι ερευνητές του πειράματος ICARUS στο εργαστήριο του Γκραν Σάσο το αμφισβητούν. Το συμπέρασμά τους δεν βασίζεται σε μετρήσεις του χρόνου που διήρκεσε το ταξίδι, αλλά σε μετρήσεις της ενέργειας. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές του ICARUS επισημαίνουν ότι, αν είχαν ξεπεράσει έστω και ελάχιστα την ταχύτητα του φωτός, τα νετρίνα θα έπρεπε να είχαν χάσει το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειάς τους.Όμως οι δέσμες νετρίνων που έφτασαν στους ανιχνευτές του Γκραν Σάσο παρουσίασαν ένα ενεργειακό φάσμα πλήρως συμβατό με το αναμενόμενο για σωματίδια που κινούνται με την ταχύτητα του φωτός -και όχι ταχύτερα. Τα ευρήματα αυτά «διαψεύδουν (...) την αρχική ερμηνεία των αποτελεσμάτων του OPERA» γράφουν οι ερευνητές του ICARUS σε μελέτη που δημοσιεύεται στην υπηρεσία προδημοσίευσης ΑrXiv. Η δημοσίευση, εκτιμά ότι «η διαφορά ανάμεσα στην ταχύτητα των νετρίνων και την ταχύτητα του φωτός δεν μπορεί να είναι τόσο μεγάλη όσο κατέγραψε το πείραμα OPERA. Είναι σίγουρα μικρότερη κατά τρεις τάξεις μεγέθους, συγκρίσιμη με μηδέν». Περισσότερα εδώ.
Επικαιροποίηση
16-3-2012 ...δεν κινούνται ταχύτερα από το φως
30-3-2012 Παραιτήθηκε ο επικεφαλής του πειράματος Opera

Οι νόμοι της φυσικής είναι «τοπικοί»;

Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφ. Το Βήμα είναι πιθανό οι φυσικοί νόμοι να διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή του Σύμπαντος! Ομάδα επιστημόνων που μελέτησαν δεδομένα που έχουν συλλέξει τα πολύ ισχυρά επίγεια τηλεσκόπια Keck στην Χαβάη και ELT, VLT στη Χιλή και ανέλυσαν δεδομένα από το φως των πυρήνων εκατοντάδων πολύ μακρινών γαλαξιών. Οι ερευνητές μελέτησαν το πώς απορροφούν το φως τα άτομα μεταλλικών στοιχείων όπως ο σίδηρος, το χρώμιο, το νικέλιο και ο ψευδάργυρος κατά την διάρκεια του ταξιδιού του φωτός στο Διάστημα. Διαπίστωσαν ότι τα άτομα στο Διάστημα συμπεριφέρονται με εντελώς διαφορετικό τρόπο από ό,τι τα άτομα στη Γη! Οι ερευνητές κατέληξαν σε δύο πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Σύμφωνα με αυτά οι νόμοι της φυσικής είναι πιθανό να έχουν «εντοπιότητα» – δηλαδή να λειτουργούν με διαφορετικό τρόπο σε διάφορα σημεία του Σύμπαντος, όπως και σε διαφορετικό χρόνο «οι νόμοι της Φυσικής μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τη διεύθυνσή μας στον χωροχρόνο».Επίσης κάποια από τα δεδομένα που μελέτησαν, τους οδήγησαν στην εκτίμηση πώς το Σύμπαν έχει πολύ μεγαλύτερη έκταση από όσο πιστεύουμε και πιθανώς να είναι άπειρο (περισσότερα εδώ).Ίδωμεν και σε αναμονή (...)

Βραβείο Νόμπελ Φυσικής 2011

Τρεις Αμερικανοί αστροφυσικοί οι S. Perlmutter, Β. Schmidt και Α. Riess μοιράστηκαν το φετινό βραβείο Νόμπελ Φυσικής για τις μελέτες τους πάνω στη διαστολή του σύμπαντος, μέσω της παρατήρησης σουπερνόβα.Tο μισό του χρηματικού επάθλου των 10 εκατομ. κορωνών Σουηδίας (1,1 εκατομ. ευρώ) λαμβάνει ο S. Perlmutte και το άλλο μισό οι  Β. Schmidt και Α. Riess."Μελέτησαν αρκετές δεκάδες σουπερνόβα και ανακάλυψαν πως το σύμπαν επεκτείνεται με διαρκώς επιταχυνόμενο ρυθμό", ανακοίνωσε η Επιτροπή Νόμπελ Φυσικής της Βασιλικής Σουηδικής Ακαδημίας Επιστημών."Η ανακάλυψη αιφνιδίασε ακόμη και τους ίδιους τους βραβευθέντες", προσθέτει η Επιτροπή στη δήλωσή της. Oι τρεις βραβευθέντες εργαζόμενοι σε δύο διαφορετικές ερευνητικές ομάδες κατά τη δεκαετία του 1990 ανακάλυψαν ότι το φως που εκπέμπεται από 50 και πλέον απομακρυσμένα σουπερνόβα ήταν πιο αδύναμο από ό,τι αναμενόταν- κάτι που αποτελεί απόδειξη ότι το σύμπαν διαστέλλεται με ολοένα και πιο επιταχυνόμενους ρυθμούς. Το ότι το σύμπαν διαστέλλεται, ως αποτέλεσμα του Big Bang είναι γνωστό εδώ και περίπου έναν αιώνα, ωστόσο δεν ήταν γνωστό ότι η διαστολή λαμβάνει χώρα με τόσο μεγάλες ταχύτητες. Ο S. Perlmutter, 52 ετών, είναι επικεφαλής του Supernova Cosmology Project του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια (Μπέρκλεϊ), ΗΠΑ. Ο Β. Schmidt, 44 ετών, είναι ο επικεφαλής της High-z Supernova Search Team του Εθνικού Πανεπιστημίου της Αυστραλίας και ο Α. G. Riess, 42 ετών, είναι καθηγητής αστρονομίας στο πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς και στο Ινστιτούτο Επιστημών Διαστημικών Τηλεσκοπίων στη Βαλτιμόρη, ΗΠΑ. Οι τρεις νομπελίστες είχαν τιμηθεί το 2006 με το Βραβείο Shaw Αστρονομίας (στη φωτο).
18-10-2011 Κι ένας Έλληνας

Ιπτάμενο "μαγικό χαλί"

Έγινε κι αυτό!Μια μινιατούρα «μαγικού χαλιού», που δεν ξεπερνά τα δέκα εκατοστά και έχει την ιδιότητα να «πετάει», κατασκεύασαν στο Πανεπιστήμιο του Princeton , ΗΠΑ. Το χαλί αποτελείται από διάφανο πλαστικό υλικό και- τρόπος του λέγειν- «πετάει. Χρησιμοποιώντας ηλεκτρικό ρεύμα, δημιουργείται μια κυματοειδής κίνηση του χαλιού και οι κυματισμοί ωθούν τον αέρα κάτω από την επιφάνειά του προς το πίσω μέρος, συντηρώντας την ιπτάμενη κίνησή του, παραπέμποντας σε αερόστρωμνο (χόβερκραφτ). Το πρωτότυπο «μαγικό χαλί» κινείται με ταχύτητα ενός εκατοστού το δευτερόλεπτο, ενώ οι ειδικοί πρόκειται να προχωρήσουν σύντομα σε βελτιώσεις με σκοπό να το τροποποιήσουν για να διανύει ένα μέτρο το δευτερόλεπτο. «Ηταν δύσκολο να ελέγξει κάποιος την ακριβή πτητική συμπεριφορά του χαλιού, καθώς παραμορφωνόταν από τις υψηλές συχνότητες», δήλωσε ο καθηγητής James Sturm, που επιβλέπει την ερευνητική ομάδα του διδακτορικού φοιτητή Noah Jafferis, ο οποίος πιστεύει ότι μπορεί να μεγαλώσει τις διαστάσεις, την ισχύ και την ταχύτητα, χρησιμοποιώντας ηλιακούς συλλέκτες για την παραγωγή της απαραίτητης ηλεκτρικής ενέργειας – έτσι ώστε το «ιπτάμενο χαλί» του να μπορεί να μεταφέρει τουλάχιστον έναν άνθρωπο! Δες εδώ κι εδώ.

Μια ακόμα επαλήθευση της Γενικής Σχετικότητας

Το βασικό συμπέρασμα της Γενικής Σχετικότητας, η υπόθεση ότι το φως, καθώς βγαίνει από το βαρυτικό πεδίο ενός αστρικού σώματος, χάνει μέρος της ενέργειάς του, επιβεβαιώνεται για πρώτη φορά και σε κοσμικό επίπεδο από μια ομάδα αστροφυσικών του Ινστιτούτου Niels Bohr του πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, Δανία, με επικεφαλής τον Radoslaw Wojak (δες εδώ). Όπως περιγράφουν στη μελέτη τους σκέφθηκαν να συγκρίνουν το μήκος κύματος του φωτός που «βγαίνει» από τα σμήνη των γαλαξιών. Αν η πρόβλεψη του Αϊνστάιν ήταν σωστή, το φως που εξέρχεται από το κέντρο ενός σμήνους (όπου η βαρύτητα είναι μεγαλύτερη) θα έπρεπε να έχει μεγαλύτερο μήκος κύματος από αυτό που έρχεται από τα άκρα και οι επιστήμονες θα έπρεπε δηλαδή να «βλέπουν» μια συγκεκριμένη «βαρυτική μετατόπιση προς το ερυθρό» του φάσματος του φωτός. Επειδή μια τέτοια μέτρηση σε ένα μόνο σμήνος γαλαξιών είναι εξαιρετικά δύσκολη εξ αιτίας της μικρής επίδρασης του φαινομένου, οι ερευνητές αποφάσισαν να ελέγξουν πολλά σμήνη γαλαξιών μαζί. Για αυτό το λόγο εξέτασαν στοιχεία από 8000 σμήνη γαλαξιών, μέτρησαν το μήκος των κυμάτων φωτός που προερχόταν από το κέντρο και από τα άκρα τους και προχώρησαν σε στατιστική ανάλυση. Η βαρυτική μετατόπιση προς το ερυθρό που έδωσαν τα αποτελέσματά τους ταίριαζε ακριβώς με αυτήν που προβλέπεται από τη Γενική Σχετικότητας. Σύμφωνα με τον επικεφαλής ερευνητή «Αποδείχθηκε ότι οι θεωρητικοί υπολογισμοί της βαρυτικής μετατόπισης προς το ερυθρό με βάση τη Γενική Σχετικότητας ήταν σε απόλυτη συμφωνία με τις αστρονομικές παρατηρήσεις» και «η  ανάλυση των παρατηρήσεών μας στα σμήνη γαλαξιών δείχνει ότι η βαρυτική μετατόπιση προς το ερυθρό κινείται αναλογικά σε σχέση με την επιρροή από τη βαρύτητα των σμηνών γαλαξιών». Παρόλο που τα αποτελέσματα χρήζουν περεταίρω μελέτης όλοι συμφωνούν ότι αποτελούν μια μεγάλη νίκη για τη θεωρία του Αϊνστάιν. Εκτός αυτού φαίνονται επίσης να επιβεβαιώνουν την ύπαρξη της σκοτεινής ύλης αποκλείοντας τα εναλλακτικά μοντέλα που την αμφισβητούν (δες εδώ κι εδώ).Υπόψη ότι προ μηνών οι μετρήσεις του Gravity Probe B επαλήθευσαν την πρόβλεψη της Γενικής Σχετικότητας ότι ο χωρόχρονος καμπυλώνεται γύρω από τα μεγάλα ουράνια σώματα (δες εδώ).

Τα νετρίνα κινούνται γρηγορότερα από το φως;

Faster than Light? by CNRS

Δέσμη νετρίνων κάλυψε την απόσταση περίπου 730 χιλιομέτρων μεταξύ CERN και του Εργαστηρίου Gran Sasso κατά 60 δισεκατομμυριοστά του δευτερολέπτου (60 ns) γρηγορότερα από το φως ή είχαν ταχύτητα περίπου 0,0025% μεγαλύτερη από την ταχύτητα του φωτός! Οι ερευνητές, υπό τον Antonio Ereditato, έμειναν έκπληκτοι από το αποτέλεσμα και επανέλαβαν το πείραμα σχεδόν 16 000 φορές την τελευταία τριετία με το ίδιο πάντα αποτέλεσμα (δες εδώ).Σύμφωνα με τον Antonio Ereditato «όταν έχεις στα χέρια σου ένα τέτοιο αποτέλεσμα, πρέπει να είσαι σίγουρος ότι δεν έχεις κάνει το παραμικρό λάθος. Επί μήνες ελέγχαμε εξονυχιστικά τα αποτελέσματά μας και δεν στάθηκε δυνατό να εντοπίσουμε κάποιο λάθος».Οι ερευνητές του πειράματος Opera δημιούργησαν μια δέσμη μιονικών νετρίνων και τα έστειλαν από το CERN, κοντά στη Γενεύη, Ελβετία στο υπόγειο -1400 μέτρα κάτω από το έδαφος-  Εργαστήριο Gran Sasso (LNGS), 120 km ΒΑ της Ρώμης, Ιταλία, με στόχο να δουν πόσα από αυτά θα μετατρέπονταν σε ταυ νετρίνα. Τα ευρήματά τους είναι στατιστικά σημαντικά και εφόσον επαληθευτούν και από άλλα εργαστήρια, θα ταράξουν για τα καλά τη βασική αρχή της Ειδικής Θεωρίας της Σχετικότητας σύμφωνα με την οποία τίποτα στο Σύμπαν δεν μπορεί να ταξιδέψει ταχύτερα από το φως (περισσότερα εδώ κι εδώ). Tώρα, αν αποκλειστεί και η ύπαρξή του μποζονίου Higgs και οι φυσικοί υποχρεωθούν να επανεξετάσουν από την αρχή το κυρίαρχο Καθιερωμένο Πρότυπο (δες εδώ), μμμ, κάτι δεν πάει καλά με τη φυσική του 20ού αιώνα - αν και οι μεγάλες ανατροπές είναι αυτές που χαρακτηρίζουν την επιστήμη (δες κι εδώ).Αλλά ας μη βιαζόμαστε...
Τα νετρίνα υπάρχουν ολόγυρά μας, καθώς αποτελούν υποπροϊόν των πυρηνικών αντιδράσεων στο εσωτερικό του Ηλίου. Είναι ηλεκτρικά ουδέτερα σωματίδια, έχουν πολύ μικρή μάζα, απαντώνται σε τρεις μορφές ("γεύσεις") ως νετρίνο ηλεκτρονίου, μιονικό νετρίνο, ταυ νετρίνο. Τα νετρίνα σπάνια αλληλεπιδρούν με την ύλη, περνάνε μέσα από τοίχους και διαπερνούν τους πλανήτες και δισεκατομμύρια τέτοια υποατομικά σωματίδια περνάνε κάθε δευτερόλεπτο μπροστά μας και μέσα από το σώμα μας, χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε!Ένα τηλεσκόπιο ανίχνευσης νετρίνων, το πείραμα ΝΕSΤΟR, λειτουργεί στη θαλάσσια περιοχή νότια της Πύλου.

11-6-2012 Εντέλει τα νετρίνα δεν κινούνται ταχύτερα από το φως!

Eπικαιροποίηση 
23-9-2011 Speed of light broken-an expert's view
23-9-2011 Νετρίνο «αστραπή» απειλούν τον Αϊνστάιν και τη σύγχρονη φυσική 
24-9-2011 Superluminal muon-netrinos? Don't get your hopes up
24-9-2011 Challenging Einstein is usually a losing venture 
24-9-2011 Το πρόγραμμα OPERA και συνέντευξη Σταύρου Κατσανέβα
24-9-2011 Ο θεωρητικός φυσικός Jim Al-Khalili, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Surrey, Αγγλία, είπε: "Οι επιστήμονες έχουν δίκιο να είναι εξαιρετικά προσεκτικοί όσον αφορά την ερμηνεία αυτών των ευρημάτων. Εάν τα νετρίνα έχουν σπάσει την ταχύτητα του φωτός, θα ανατρέψουν τον ακρογωνιαίο λίθο της φυσικής του  τελευταίου αιώνα. Αυτό είναι εφικτό, αλλά είναι πολύ πιο πιθανό ότι υπάρχει ένα λάθος στα δεδομένα. Εάν, όμως, το πείραμα του CERN αποδειχθεί ότι είναι σωστό και τα νετρίνα έχουν σπάσει την ταχύτητα του φωτός, εγώ θα φάω τα μποξεράκια μου(!) ζωντανά (live) στην τηλεόραση." Δες κι εδώ.

26-9-2011 Faster-Than-Light Neutrinos? Physics Luminaries Voice Doubts

26-9-2011 Κατά τον Heinrich Päs από το Πανεπιστήμιο του Ντόρτμουντ, Γερμανία, είναι πιθανό τα νετρίνα να εκμεταλλεύονται άγνωστες διαστάσεις και να κόβουν δρόμο μέσα από τον χωρόχρονο σε περίπτωση που «οι επιπλέον διαστάσεις στο σύμπαν μπορεί να είναι έτσι διαμορφωμένες, ώστε τα σωματίδια που κινούνται σε αυτές να τρέχουν γρηγορότερα από τα αντίστοιχα που ταξιδεύουν στις τρεις γνωστές διαστάσεις του Σύμπαντος» (δες εδώ και εδώ).
9-10-2011 Το πείραμα που «ανακάτεψε τα χαρτιά της Φυσικής»:Συνέντευξη του Σταύρου Κατσανέβα (…) Μερικοί τίτλοι εφημερίδων ανακοίνωσαν σε πρωτοσέλιδα την ανατροπή του Αϊνστάιν. Αυτό είναι υπερβολικό γιατί, εφόσον οι μετρήσεις της Opera χρησιμοποιούν το GPS και η ακρίβεια του GPS βασίζεται στη θεωρία του Αϊνστάιν, θα ήταν αντιφατική η χρήση τους για να αποδειχθεί ότι ο Αϊνστάιν είναι “λάθος”. Η επιστήμη, αντίθετα με την πολιτική ή κάποιες κοινωνικές επιστήμες, δεν προχωρεί με “ανατροπές” αλλά με γενικεύσεις…

23-2-2011 Πιθανόν είναι λάθος ότι το νετρίνο ταξιδεύει πιο γρήγορα από το φως, καθώς νέα στοιχεία δείχνουν ότι μάλλον σε τεχνικό σφάλμα οφείλεται η απρόσμενη μέτρηση, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του CERN Τζεημς Γκίλις, αν και οι ερευνητές συνεχίζουν τις έρευνές τους για να καταλήξουν ποιά τελικά μπορεί να ήταν η επίπτωση αυτών των σφαλμάτων στο αποτέλεσμα της μέτρησης της ταχύτητας. Περισσότερα εδώ και εδώ.

24-2-2011 Δεν καταθέτουν τα όπλα οι φυσικοί της ομάδας OPERA

...το αρχικό αποτέλεσμα δεν επηρεάζεται!

16-3-2012 Τα νετρίνα, εν τέλει, δεν κινούνται γρηγορότερα από το φως;

30-3-2012 Παραιτήθηκε ο επικεφαλής του πειράματος Opera

Ανακαλύφθηκε εξωπλανήτης με δύο ήλιους!

Έναν εξωπλανήτη με δύο ήλιους, που βάφτισαν Kepler-16b, ανακάλυψαν Αμερικανοί επιστήμονες στον αστερισμό του Κύκνου.Περιφέρεται γύρω από το διπλό αστέρα Kepler-16 και απέχει περίπου 200 έτη φωτός από τη Γη. Πρόκειται για μοναδική ανακάλυψη, καθώς μέχρι σήμερα τέτοιοι πλανήτες αποτελούσαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας- ένα διπλό ηλιοβασίλεμα σαν αυτό που έβλεπε ο Luke Skywalker του κινηματογραφικού Πολέμου των Άστρων από το φανταστικό πλανήτη Tatooine! Η μάζα του Kepler-16b είναι περίπου το ένα τρίτο εκείνης του πλανήτη Κρόνου, είναι κατά το ήμισυ βραχώδης και κατά το άλλο μισό αεριώδης και κάνει μία πλήρη περιστροφή γύρω από τα δύο άστρα του σε 229 γήινες ημέρες.  Τα δύο αυτά άστρα είναι μικρότερα και όχι τόσο θερμά όσο ο δικός μας Ήλιος και για το λόγο αυτό στον Kepler-16b επικρατούν θερμοκρασίες που κυμαίνονται από -73 έως -101 βαθμούς Κελσίου. Η ανακάλυψη έγινε με το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler της  NASA. Σύμφωνα με τον William Borucki, ερευνητή της αποστολής Κέπλερ: «Η ανακάλυψη αυτή επιβεβαιώνει μια νέα κατηγορία πλανητικών συστημάτων που είναι δυνατό να έχουν ζωή, δεδομένου ότι τα περισσότερα αστέρια στο Γαλαξία μας είναι μέρος ενός διπλού συστήματος, πράγμα που σημαίνει ότι οι ευκαιρίες για τη ζωή είναι πολύ ευρύτερη από ότι εάν οι πλανήτες σχηματίζονταν μόνο γύρω από ένα άστρο. Αυτή ανακάλυψη-ορόσημο επιβεβαιώνει μια θεωρία που οι επιστήμονες έχουν διατυπώσει για δεκαετίες, αλλά δεν μπορούσε να αποδειχθεί μέχρι τώρα». Περισσότερα εδώ κι εδώ.

Ανακαλύφθηκε μια ακόμα «υπέρ-Γη»!

Ανακαλύφθηκε ένας ακόμα εξωπλανήτης σε μια δυνητικά κατοικήσιμη ζώνη (habitable zone), δηλαδή στη σωστή απόσταση από το άστρο του, ώστε να καθίσταται εφικτή η ανάπτυξη ζωής.Πρόκειται για τον HD 85512b, που συγκαταλέγεται  στους 50 νέους εξωπλανήτες που κινούνται σε τροχιές γύρω από άστρα που μοιάζουν πολύ με τον Ήλιο μας, με  πέντε από αυτούς έχουν μάζες το πολύ πενταπλάσιες σε σχέση με την μάζα της Γης και θα αποτελέσουν στόχους προτεραιότητας στο μέλλον για τα διαστημικά τηλεσκόπια, που θα αναζητήσουν ίχνη ζωής στις ατμόσφαιρές τους (λ.χ. την χημική «υπογραφή» του οξυγόνου). Η ανακάλυψη των νέων εξωπλανητών έγινε με το φασματογράφο HΑRPS, που βρίσκεται στο διαμέτρου 3,6 μέτρων τηλεσκόπιο «Λα Σίλα» (La Silla Observatory) του Ευρωπαϊκού Νοτίου Παρατηρητηρίου (ESO) στη Χιλή, από ομάδα αστρονόμων με επικεφαλής τον Stéphane Udry του πανεπιστημίου της Γενεύης.Η «υπέρ-Γη» HD 85512b βρίσκεται σε απόσταση περίπου 36 ετών φωτός, στην κατεύθυνση του αστερισμού του Ιστίου, ενδεχομένως είναι βραχώδης χωρίς αέρια.Προστατεύεται από μια πυκνή νεφελώδη ατμόσφαιρα και θα μπορούσε να έχει νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνειά του.Εκτιμάται ότι έχει μάζα 3,6 φορές μεγαλύτερη από τη Γη, βαρύτητα 1,4 φορές μεγαλύτερη της γήινης, θερμοκρασίες από 30 έως 50 βαθμούς Kελσίου και βρίσκεται στο άκρο μιας κατοικήσιμης ζώνης. Ένας χρόνος στον πλανήτη αυτό αντιστοιχεί σε 57 γήινες ημέρες και το άστρο του είναι περίπου 1000 βαθμούς Κελσίου πιο ψυχρό από τον Ήλιο μας. «Υπέρ-Γη» καλείται ένας εξωπλανήτης αν έχει μάζα μέχρι δέκα φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης. Η είδηση ​​ενισχύει τις υποψίες πολλών αστρονόμων ότι οι κατοικήσιμοι πλανήτες είναι συχνοί στο Διάστημα και ότι αναμένονται  συναρπαστικές ανακαλύψεις όταν θα διαθέτουμε καλύτερα τηλεσκόπια. Μέχρι τώρα οι αστρονόμοι είχαν ανακαλύψει 564 επιβεβαιωμένους εξωπλανήτες, ενώ άλλοι 1780 περίπου, που έχουν εντοπιστεί από το διαστημικό τηλεσκόπιο «Κέπλερ», αναμένουν την επιβεβαίωσή τους (περισσότερα εδώ κι εδώ).
Δες και:

Κατοικήσιμος ο εξωπλανήτης Gliese 581d;

Μια σούπερ-Γη στον Καρκίνο

To Καθιερωμένο Πρότυπο, το μποζόνιο Higgs και επέκεινα

Το Καθιερωμένο Πρότυπο (Standard Model) της σωματιδιακής φυσικής  είναι η καλύτερη θεωρία που έχουν αυτή τη στιγμή οι φυσικοί για να περιγράψουν τα βασικά συστατικά του Σύμπαντος. Περιγράφει τις ισχυρές, ασθενείς και ηλεκτρομαγνητικές αλληλεπιδράσεις, όπως και τα στοιχειώδη σωματίδια από τα οποία αποτελείται η ύλη. Υποστηρίζει ότι τα πάντα γύρω μας είναι φτιαγμένα από σωματίδια, τα κουάρκ και τα λεπτόνια, ενώ οι τέσσερις αλληλεπιδράσεις (δυνάμεις)  επιδρούν σε αυτά. Ανεπτύχθητε ανάμεσα στην περίοδο 1970 - 1973, είναι ουσιαστικά μια κβαντική θεωρία πεδίου, η οποία στηρίζεται στην κβαντική μηχανική και στην ειδική θεωρία της σχετικότητας. Μέχρι σήμερα, σχεδόν όλα τα πειραματικά αποτελέσματα πάνω στις τρεις αλληλεπιδράσεις που περιγράφονται από το Καθιερωμένο Πρότυπο, συμφωνούν με τις θεωρητικές προβλέψεις. Όμως, το Καθιερωμένο Πρότυπο δεν είναι μια πλήρης θεωρία στοιχειωδών αλληλεπιδράσεων, κυρίως επειδή δεν περιγράφει την βαρυτική αλληλεπίδραση (δες εδώ κι εδώ). Για παράδειγμα, αν τα μόνα συστατικά του Σύμπαντος είναι τα σωματίδια και οι τέσσερις αλληλεπιδράσεις, τότε όλα τα σωματίδια θα πρέπει να ταξιδεύουν με την ταχύτητα του φωτός, αντίθετα με ό,τι παρατηρείται. Για να τα επιβραδύνουν, οι θεωρητικοί φυσικοί υποθέτουν την ύπαρξη ενός μυστηριώδους, πανταχού παρόντος και άγνωστου μέχρι σήμερα πεδίου Higgs. Επίσης, οι φυσικοί τώρα αντιλαμβάνονται ότι το 96% του Σύμπαντος δεν είναι φτιαγμένο από τη συνηθισμένη ύλη και επομένως αυτή η νέα μορφή ύλης δε χωράει στο Καθιερωμένο Πρότυπο. Πώς θα αναβαθμιστεί το Καθιερωμένο Πρότυπο για να απαντήσει σε αυτό  είναι ένα ανοικτό πρόβλημα, που αναμένεται να απαντηθεί από σύγχρονα και μελλοντικά πειράματα (δες κι εδώ). Επί του παρόντος τόσο οι φυσικοί του του επιταχυντή Tevatron του εργαστηρίου Fermilab των ΗΠΑ  όσο και οι συνάδελφοί τους του επιταχυντή LHC του CERN στην Ευρώπη, ελπίζουν στην ανακάλυψη του μποζονίου του Χιγκς (Higgs boson) μια και στην αντίθετη περίπτωση, δηλαδή αν αποκλειστεί η  ύπαρξή του, μέλλει να προκληθεί(;) μεγάλη αναστάτωση στην επιστημονική κοινότητα (μεγαλύτερη ακόμα και από το αν το σωματίδιο βρεθεί), καθώς οι φυσικοί θα υποχρεωθούν να επανεξετάσουν από την αρχή το κυρίαρχο Καθιερωμένο Πρότυπο…(δες εδώ κι εδώ, εδώ).

Επικαιροποίηση 
14-9-2011 Scientists question existence of God particle

1-5-2012 Το μποζόνιο Higgs με απλά λόγια!
5-7-2012 Βρέθηκε το Higgs!

Ανακάλυψαν άστρο που ...δεν έπρεπε να υπάρχει!

Ευρωπαίοι αστρονόμοι του Αστεροσκοπείου του Παρισιού και του Κέντρου Αστρονομίας του πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης ανακάλυψαν άστρο στον αστερισμό του Λέοντα που θεωρητικά δεν θα έπρεπε να υπάρχει (!) καθώς αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από υδρογόνο και ήλιο και σε ασήμαντες μόνο ποσότητες άλλα βαρύτερα χημικά στοιχεία και μέταλλα. Το επίτευγμα της επιστημονικής ομάδας που έγινε με τη χρήση του Πολύ Μεγάλου Τηλεσκοπίου (Very Large Telescope) του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου στην Χιλή, αποκάλυψε ότι σύμφωνα με τις έως τώρα μετρήσεις, διαθέτει την μικρότερη ποσότητα χημικών στοιχείων βαρύτερων από το ήλιο (δηλαδή μετάλλων) από οποιοδήποτε άλλο άστρο έχει μελετηθεί μέχρι σήμερα. Η αναλογία μετάλλων στο εσωτερικό του είναι τουλάχιστον 20.000 φορές μικρότερη σε σχέση με αυτήν του ήλιου μας.H έκπληξη των επιστημόνων ήταν μεγάλη αφού σύμφωνα με την ισχύουσα θεωρία, άστρα με τόσο μικρή μάζα και τόσα λίγα μέταλλα, δεν θα έπρεπε καν να υπάρχουν αφού τα νέφη υλικών από όπου θα σχηματίζονταν, θεωρείται ότι εξαρχής ποτέ δεν θα μπορούσαν να συμπυκνωθούν και να δημιουργήσουν ένα άστρο.Επιπλέον το συγκεκριμένο άστρο μοιάζει να κρύβει κι άλλα μυστήρια στη σύσταση του. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η μάζα της πρωταρχικής ύλης αποτελείτο κατά 75% από υδρογόνο, 25% ήλιο και ελάχιστο λίθιο. Λόγο της επίδρασης των περιοδικών εκρήξεων των σούπερ νόβα όσο παλιότερο είναι ένα άστρο τόσο φτωχότερο σε μέταλλα είναι, αλλά είναι σχετικά πλούσιο σε λίθιο.  Το συγκεκριμένο υπολογίζεται να έχει ηλικία μεγαλύτερη από 13 δισεκατομμύρια χρόνια, αλλά για κάποιο άγνωστο ακόμα λόγο δεν έχει σχεδόν καθόλου λίθιο.       

Πηγή: http://www.enet.gr/?i=news.el.episthmh-texnologia&id=306036

LHC@home και …συνερευνητής στο CERN!

«Γίνε και εσύ εθελοντής στην ανακάλυψη του μποζονίου του Higgs»! Στην «επιστήμη των πολιτών» προσφεύγει το CERN , ζητώντας βοήθεια από κάθε έναν ενδιαφερόμενο  που θα ήθελε να διαθέσει τον ελεύθερο χρόνο του για να συμβάλει σε μια σημαντική ανακάλυψη. Δημιούργησε το πρόγραμμα LHC@home 2.0, ώστε να αξιοποιήσει τη συλλογική επεξεργαστική ισχύ όσο το δυνατόν περισσότερων υπολογιστών ανά τον κόσμο. «Οι εθελοντές μπορούν τώρα να βοηθήσουν ενεργά τους φυσικούς στην αναζήτηση νέων θεμελιωδών σωματιδίων που θα ρίξουν νέο φως στην προέλευση του Σύμπαντός μας, συνεισφέροντας διαθέσιμη επεξεργαστική ισχύ από τους προσωπικούς υπολογιστές τους, επιτραπέζιους και φορητούς» αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πυρηνικών Ερευνών (CERN). Αν και το CERN διαθέτει μια εντυπωσιακή υποδομή διασυνδεμένων υπολογιστών, παρόλα αυτά δεν λέει όχι στη συμβολή έξτρα ισχύος από κάθε ενδιαφερόμενο(...) Μια τακτικά που εγκαινίασαν πριν από χρόνια κι άλλες επιστημονικές ομάδες, όπως για την αναζήτηση εξωγήινης νοημοσύνης (SETI@home) ή για την ανάλυση πρωτεϊνών (Folding@home). Δες εδώ κι εδώ.

Παγωμένα ποτάμια με αλμυρό νερό στον Άρη!

Γράφαμε αλλού (δες εδώ) για …«φασολάκια από τον Άρη» και να, που σύμφωνα με μια  σειρά εικόνων που ελήφθησαν από το διαστημικό όχημα Mars Reconnaissance Orbiter της NASA, αποκαλύπτονται παγωμένα «ποτάμια» αλμυρού νερού στον Άρη! Τα υδάτινα αυτά μονοπάτια εμφανίζονται ανάμεσα σε βραχώδεις πλαγιές και κυλούν επί εκατοντάδες μέτρα στο Νότιο Ημισφαίριο του Άρη. Είναι παγωμένα στη μεγαλύτερη διάρκεια του χρόνου και το νερό ρέει την άνοιξη και το καλοκαίρι, όταν ο Ήλιος το ξεπαγώνει. Τα στοιχεία μαρτυρούν ότι το νερό που ρέει στον Άρη είναι αλμυρό, εξίσου αλμυρό με εκείνο των ωκεανών της Γης - η αλμυρότητα μειώνει τη θερμοκρασία στην οποία το νερό παγώνει. Τα καινούργια αποτελέσματα είναι τα πρώτα που δείχνουν ύπαρξη ρέοντος νερού στον Άρη - ναι, ο Σκιαπαρέλι είχε δίκηο! - , γεγονός που ανοίγει νέους ορίζοντες στο κυνήγι για ύπαρξη εξωγήινης ζωής. Δες κι εδώ.

Παράλληλα σύμπαντα;

Η ιδέα ότι άλλα σύμπαντα, όπως και το δικό μας, βρίσκονται μέσα σε «φούσκες» χώρου και χρόνου ολονέν και βρίσκει νέα δυναμική, το τελευταίο διάστημα και χάρη στην εξέλιξη της τεχνολογίας. Έτσι η θεωρία για τα παράλληλα σύμπαντα, που μοιάζουν με φούσκες, έχει γίνει και πάλι δημοφιλής. Η αφετηρία όλων είναι η Μεγάλη Έκρηξη (Big Bang) που δημιούργησε το Σύμπαν. Η μελέτη της λάμψης των χαμηλών θερμοκρασιών που άφησε πίσω του η Μεγάλη Έκρηξη υποδεικνύει ότι υπάρχουν ίχνη από πολλά παράλληλα σύμπαντα, ωστόσο τα πειράματα είναι πολύ δύσκολο να πραγματοποιηθούν. Σύμφωνα με το δημοσίευμα (δες εδώ κι εδώ), οι ερευνητές θα προσπαθήσουν να επιβεβαιώσουν τη θεωρία χρησιμοποιώντας στοιχεία από το διαστημικό τηλεσκόπιο Planck. Η ομάδα δούλευε επί επτά χρόνια με στοιχεία από τον Ανιχνευτή Μικροκυματικής Ανισοτροπίας Wilkinson, που μετράει όλα τα στοιχεία της CBM (cosmic microwave background), της ακτινοβολίας που διαχύθηκε στο χώρο με την Μεγάλη Έκρηξη.Η θεωρεία που επικαλείται τα παράλληλα σύμπαντα υποστηρίζει ότι τέτοια σύμπαντα γεννιούνται από το πουθενά και βρίσκονται σε συνεχή τροχιά σύγκρουσης μεταξύ τους, με τον χώρο ανάμεσά τους να διευρύνεται με μεγάλες ταχύτητες. Ωστόσο, η Hiranya Peiris, κοσμολόγος στο University College of London, διαπίστωσε μαζί με τους συναδέλφους της, ότι όταν δημιουργούνται αυτά τα σύμπαντα, παράλληλα με το δικό μας, αφήνουν ένα χαρακτηριστικό αποτύπωμα στο CMB.«Άκουγα για πολλά χρόνια για τη θεωρία των πολλαπλών συμπάντων, όμως ποτέ δεν την είδα σοβαρά, καθώς πίστευα ότι δεν ήταν δυνατό να γίνουν πειράματα», δήλωσε η  Peiris στο BBC: «Έχω εντυπωσιασθεί από την ιδέα ότι μπορούμε να πραγματοποιήσουμε τεστ για όλα τα σύμπαντα που υπάρχουν εκεί έξω. Είναι πραγματικά φανταστικό». Σε έρευνά της που παρουσίασε στο Physical Review Letters, η Peiris υποστηρίζει ότι το αποτύπωμα στο CMB μοιάζει με δίσκο, ενώ παρέθεσε και έναν αριθμό για το πόσα παράλληλα σύμπαντα μπορούμε σήμερα να δούμε. Η ομάδα της Peiris χρησιμοποίησε ένα πρόγραμμα στον υπολογιστή που έψαχνε γι' αυτούς τους δίσκους, ενώ ταυτόχρονα μείωνε την πιθανότητα κάποιος από τους συνεργάτες της να έβλεπε σε κάποιο σημείο έναν δίσκο, που στην πραγματικότητα δεν υπήρχε. Το πρόγραμμα βρήκε τέσσερις περιοχές που έμοιαζαν με αποτύπωμα των παράλληλων συμπάντων. Ωστόσο, η Peiris τονίζει ότι οι τέσσερις αυτές περιοχές «δεν είναι υψηλής στατιστικής σημασίας», καθώς χρειάζονται περισσότερα στατιστικά δεδομένα για να επιβεβαιωθεί η ύπαρξη των πολλαπλών συμπάντων.

Δες και The Case for Parallel Universes, Σε πόσα σύμπαντα ζούμε;  

Cosmic Radiation Features Could Suggest Our Universe Is Not Alone
Multiverse Parallel Universes (video)

Αστεροειδής ...κυνηγά η Γη!

Ένας μικρός διαστημικός βράχος διαμέτρου 300 μέτρων μοιράζεται περίπου την ίδια τροχιά με τη Γη και προηγείται του πλανήτη στο αιώνιο ταξίδι του γύρω από τον Ήλιο, ανακοίνωσαν αστρονόμοι. Αυτό σημαίνει ότι η Γη είναι ο τέταρτος πλανήτης κοντά στον οποίο ανακαλύπτονται «τρωικά σώματα» (trojan asteroids). Στην αστρονομία, τρωικά ονομάζονται τα σώματα, συνήθως αστεροειδείς, που κινούνται στην ίδια τροχιά με άλλα, μεγαλύτερα σώματα, χωρίς ποτέ να συγκρούονται μαζί τους. Αυτό συμβαίνει επειδή τα τρωικά σώματα ισορροπούν στα λεγόμενα «σημεία Λαγκράνζ», όπου οι βαρυτικές δυνάμεις που δέχονται σχεδόν εξουδετερώνουν η μία την άλλη (δες κι εδώ). Η Γη, επομένως, δεν κινδυνεύει από τον 2010 TK7, όπως βαφτίστηκε ο νέος αστεροειδής. Οι ερευνητές που υπογράφουν την ανακάλυψη  διαβεβαιώνουν ότι η τροχιά του μικρού βράχου θα παραμείνει σταθερή και ακίνδυνη για τα επόμενα 10 000 χρόνια. Μέχρι σήμερα, οι αστρονόμοι είχαν ανακαλύψει αρκετά τρωικά σώματα που συνοδεύουν τον Άρη και σχεδόν 5000 που συνοδεύουν τον Δία (ο δακτύλιος ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία συγκεντρώνει χιλιάδες διαστημικούς βράχους και ονομάζεται Ζώνη των Αστεροειδών).Η ανακάλυψη τρωικών αντικειμένων κοντά στη Γη είναι πολύ πιο δύσκολη υπόθεση, δεδομένου ότι οι πιθανές τους θέσεις βρίσκονται προς την πλευρά του πλανήτη που έχει μέρα και επομένως κρύβονται από το εκτυφλωτικό φως του Ήλιου. Όμως ο 2010 TK7 δεν εντοπίστηκε με επίγεια όργανα αλλά με το διαστημικό τηλεσκόπιο WISE (Ευρυγώνιος Υπέρυθρος Εξερευνητής), το οποίο εκτοξεύτηκε το 2009 και μέχρι σήμερα έχει ανακαλύψει 123 αντικείμενα κοντά στη Γη. Οι πρώτες εκτιμήσεις για την τροχιά του επιβεβαιώθηκαν στη συνέχεια από το γαλλο-καναδικό τηλεσκόπιο στη Χαβάη. Επικεφαλής της μελέτης ήταν ο Μάρτιν Κόνορ του Πανεπιστημίου της Αλμπέρτα στον Καναδά. Ο αστεροειδής βρίσκεται σήμερα σε απόσταση 80 εκατομμυρίων χιλιομέτρων (κάτι παραπάνω από το μισό της απόστασης Γη-Ήλιου), περιστασιακά όμως πλησιάζει στα 25 εκατομ. χιλιόμετρα.

Από: http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=413054&h1=true

Ανακαλύφθηκε ο τέταρτος δορυφόρος του Πλούτωνα

Ανακαλύφθηκε ένας τέταρτος δρυφόρος σε τροχιά γύρω από τον (νάνο) πλανήτη Πλούτωνα με τη βοήθεια  του διαστημικού τηλεσκόπιου Hubble.Ονομάστηκε προσωρινά Ρ4 (Pluto 4) και εκτιμάται ότι έχει διάμετρο 13 με 34 χιλιόμετρα. Είναι ο μικρότερος από τους τέσσερεις δορυφόρους του πλανήτη- ο μεγαλύτερος, ο Χάρων, έχει διάμετρο 1043 χιλιόμετρα  και οι δυο άλλοι, η Νύχτα και η Ύδρα, έχουν διάμετρο 32 και 113 χιλιόμετρα, αντίστοιχα.Ο P4 βρίσκεται ανάμεσα στις τροχιές της Νύχτας και της Ύδρας, που ανακαλύφθηκαν από το Hubble το 2005. Ο Χάρων  (που μαζί με τον Πλούτωνα αποτελεί διπλό πλανήτη) ανακαλύφθηκε το 1978 από το Αμερικανικό Ναυτικό Παρατηρητήριο.Η παρατήρηση από το Hubble πραγματοποιείται στο πλαίσιο των εργασιών για την υποστήριξη της αποστολής "Νέοι Ορίζοντες" της NASA, στην οποία έχει προγραμματιστεί μια στενή επαφή με τον Πλούτωνα και τους δορυφόρους του το 2015.

"Το θεωρώ αξιοσημείωτο ότι οι κάμερες του Hubble μας έδωσαν τη δυνατότητα να δούμε ένα τέτοιο μικρό αντικείμενο με τόση σαφήνεια από απόσταση μεγαλύτερη των 5 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων", δήλωσε ο Mark Showalter του Ινστιτούτου SETI, ο οποίος είναι επικεφαλής αυτού του προγράμματος παρατήρησης με το Hubble.

Πηγή: http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=295005

Πώς δημιουργέιται το Βόρειο Σέλας

The Aurora Borealis from Per Byhring on Vimeo.

Αστεροειδής θα περάσει "ξυστά" από τη Γη

«Ξυστά» από την επιφάνεια της Γης (περίπου 12 000 χλμ.) θα περάσει σήμερα το βράδυ ένας αστεροειδής. Ο τεράστιος βράχος φέρει το όνομα 2011MD, έχει το μέγεθος λεωφορείου και ακριβώς στις 20.14 ώρα Ελλάδας θα βρίσκεται πάνω από τις ακτές της Ανταρκτικής, περίπου 3218 χλμ. νοτιοδυτικά από τη Νότια Αφρική. Το γεγονός ωστόσο δεν ανησυχεί καθόλου τους επιστήμονες της NASA. Ο επισκέπτης, εξηγούν, θα είναι περαστικός, οπότε δεν αποτελεί απειλή για τον πλανήτη μας. Ο 2011MD εντοπίστηκε μόλις την περασμένη εβδομάδα από το ζεύγος ρομποτικών τηλεσκοπίων LINEAR, το οποίο βρίσκεται στο Νέο Μεξικό και ανιχνεύει στον ουρανό αστεροειδείς που κινούνται κοντά στη Γη. Σύμφωνα με τα στοιχεία της NASA, ουράνια σώματα ανάλογου μεγέθους πλησιάζουν τον πλανήτη κάθε περίπου έξι χρόνια.

Πηγή: http://www.tanea.gr/kosmos/article/?aid=4637906,

http://news.discovery.com/space/visualizing-asteroid-2011-md-zip-past-earth-animation-110624.html

Στον Δ. Χριστοδούλου το Βραβείο Shaw στα Μαθηματικά

O Δημήτρης Χριστοδούλου, καθηγητής στο Ομοσπονδιακό Πολυτεχνείο της Ζυρίχης (ETH) και ένας από τους μεγαλύτερους σύγχρονους μαθηματικούς, τιμήθηκε με Βραβείο Shaw στα Μαθηματικά, γνωστό και ως το «Νόμπελ της Ασίας» (δες εδώ).Τα τρία βραβεία του Ιδρύματος Shaw, για την Αστρονομία, την Ιατρική, τα Μαθηματικά απονέμονται κάθε χρόνο από το 2004. Το Βραβείο για τα μαθηματικά είναι ένα από τα δύο σημαντικότερα διεθνή βραβεία Μαθηματικών μαζί με το Abel της Νορβηγίας. Το Βραβείο, που ο καθηγητής Δ. Χριστοδούλου μοιράζεται μαζί με τον Αμερικανό μαθηματικό Richard Hamilton, καθηγητή στο πανεπιστήμιο Columbia, συνοδεύεται από ένα εκατομμύριο δολάρια. Οι δύο καθηγητές βραβεύτηκαν για το έργο τους στις Μη Γραμμικές Διαφορικές Εξισώσεις, στις γεωμετρίες Lorenz και Riemann, καθώς και στις εφαρμογές των εξισώσεων αυτών στη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, και την Τοπολογία, όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση του Ιδρύματος Shaw (εδώ). Το έργο του Δ. Χριστοδούλου  αναφέρεται στη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, αλλά όχι από πλευράς φυσικής. Ανέπτυξε καινούργιες μαθηματικές μεθόδους για την επίλυση ή την κατανόηση των λύσεων, των εξισώσεων του Αϊνστάιν οι οποίες, όπως γράφει και η ανακοίνωση του Ιδρύματος, ενώ ήταν τόσο όμορφες, ήταν περιβόητες για τη δυσκολία τους. Γι’ αυτό και η επεξεργασία τους ώστε να βγει κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα συνάντησε ανυπέρβλητες μαθηματικές δυσκολίες για πάρα πάρα πολλά χρόνια, από το 1915 που γράφτηκαν μέχρι τα τελευταία είκοσι χρόνια. Σημαντικό ρόλο για την επίλυση τους έπαιξε η μελέτη του για τη δημιουργία και την εξέλιξη των μαύρων οπών. Κι αυτό ο ίδιος το θεωρεί ότι ήταν ίσως το πιο εντυπωσιακό έργο που έχει κάνει, και μάλιστα στην ηλικία των 57 ετών. Ο Δ. Χριστοδούλου έχει λάβει πολλές διεθνείς διακρίσεις και θεωρείται από τους μεγαλύτερους Έλληνες μαθηματικούς των τελευταίων σαράντα χρόνων. Πριν αναλάβει την επώνυμη καθηγητική έδρα στο ΕΤΗ της Ζυρίχης, δίδασκε επί πολλά χρόνια στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον και σε άλλα μεγάλα αμερικανικά πανεπιστήμια. Η διεθνής επιστημονική κοινότητα γνωρίζει το πρωτότυπο ερευνητικό και συγγραφικό έργο του (δες κι εδώ). Η απονομή του Βραβείου Shaw θα γίνει σε ειδική τελετή στο Χονγκ Κονγκ στις 28 Σεπτεμβρίου 2011.
Δες επίσης, Δημήτρης Χριστοδούλου, ένας "καλούτσικος" μαθητής και  
Ο Δημήτρης Χριστοδούλου στις "Ανιχνεύσεις"

28-9-2011 Δ. Χριστοδούλου:Οι αρχαίοι Ελληνες γεωμέτρες ήσαν ασυναγώνιστοι
29-4-2012 Δ. Χριστοδούλου, ο μαθηματικός του Σύμπαντος 
27-7-2012 Δ. Χριστοδούλου, συνέντευξη 

Μαθηματικά και "μαγεία" !

O "μαθηματικο-μάγος" (mathemagician) Arthur Benjamin κατατροπώνει(;) αριθμομηχανές, υπολογίζοντας από μνήμης τετράγωνα τριψήφιων, τετραψήφιων και πενταψήφιωμν αριθμών! Πώς το κάνει; Μας το "υποδεικνύει" στο τέλος της παράστασής του!Δες κι εδώ.

Παγίδεψαν αντιυδρογόνο για 17 λεπτά!

Oι επιστήμονες της ομάδας Alfa του CERN κατόρθωσαν να παγιδέψουν περίπου 300 άτομα αντιυδρογόνου για 1000 δευτερόλεπτα! Είναι η πρώτη φορά για τόσο μεγάλο διάστημα, σχεδόν 17 λεπτά, γεγονός που θα βοηθήσει τους ερευνητές να κατανοήσουν για ποιο λόγο το Σύμπαν αποτελείται από τη συνήθη ύλη κι όχι από αντιύλη - όταν τη στιγμή του Big Βang εκτιμάται ότι οι δύο μορφές της ύλης συνυπήρχαν σε οριακά ίσες ποσότητες, αλλά για κάποιο λόγο στο Σύμπαν επικράτησε η ύλη (δες εδώ).«Πετύχαμε να βελτιώσουμε τη αποδοτικότητα της μεθόδου παγίδευσης σε σχέση με τη δημοσίευσή μας του περασμένου Νοεμβρίου» δήλωσε ο καθηγητής Jeffrey Hangst, της ομάδας Alpha του CERN (εδώ), η ερευνητική ομάδα του οποίου είχε κατορθώσει πέρυσι το Νοέμβριο να παγιδέψει 38 άτομα αντιυδρογόνου επί 172 χιλιοστά του δευτερολέπτου(δες εδώ κι εδώ).Για να γινει αυτό, η ερευνητική ομάδα δημιούργησε μια υψηλού κενού παγωμένη (σε θερμοκρασία περίπου 9Κ) «μαγνητική φιάλη» εσωτερικής διαμέτρου 14,5 χιλιοστόμετρων, στην οποία η τιμή του μαγνητικού πεδίου είναι 1 Τ (δες τις εικόνες και το βίντεο). Αυτή η «παγίδα» επιτρέπει αφενός τη συγκράτηση των ατόμων αντιυδρογόνου και αφετέρου την ανάσυρσή τους πριν καταστραφούν. Ο χρόνος αυτός αρχικά ήταν μόλις  2/10 του δευτερολέπτου, αλλά  τώρα έχει αυξηθεί περισσότερο από 5000 φορές.Η αντιύλη είναι η μορφή της ύλης που αποτελείται από τα αντισωματίδια των σωματιδίων που συγκροτούν τη συνήθη ύλη. Έτσι ένα άτομο αντιυδρογόνου αποτελείται από ένα αρνητικά φορτισμένο αντιπρωτόνιο, γύρω από το οποίο περιστρέφεται ένα θετικά φορτισμένο ποζιτρόνιο. Αν ένα σωματίδιο και ένα αντισωματίδιο έρθουν σε επαφή, και τα δύο καταστρέφονται και παράγεται ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Η εξαφάνιση της αντιύλης παραμένει, επί του παρόντος, ένα μυστήριο, αλλά είναι βέβαιο ότι χωρίς αυτό το γεγονός δε θα είχαμε υπάρξει.Περισσότερες πληροφορίες και σχόλια για την ανακάλυψη εδώ κι εδώ, εδώ. Για τις λεπτομέρειες, δες τη δημοσίευση εδώ. Την ύπαρξη του αντιυδρογόνου είχε προβλέψει πρώτος, από το 1928, ο Paul Dirac, Βραβείο Νόμπελ Φυσικής 1933.Δες και: Δημιουργήθηκαν πυρήνες αντιηλίου- 4

Περί αδέσποτων πλανητών...

«Αδέσποτοι» ή ελεύθεροι πλανήτες, που περιφέρονται χωρίς να βρίσκονται σε τροχιά γύρω από κάποιο άστρο ή που απλά περιφέρονται σε τεράστια απόσταση από αυτό, ενδέχεται να συνωστίζονται στο Σύμπαν. Κάτι που «ζαλίζει» τους αστρο-φυσικούς, μια και ανατρέπεται πλήρως η σημερινή υπόθεση περί δημιουργίας των πλανητών! Διεθνής ομάδα των ερευνητών από πανεπιστήμια της Ιαπωνίας, των ΗΠΑ, της Νέας Ζηλανδίας, της Βρετανίας και της Χιλής, έχει εντοπίσει σε ένα μικρό τμήμα του Γαλαξία μας 10 τέτοιους ελεύθερους πλανήτες  με μάζα παρόμοια με αυτή του πλανήτη Δία - ως ελεύθερος πλανήτης λογίζεται ένα ουράνιο αντικείμενο παρόμοιο σε μέγεθος με τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, το οποίο όμως δεν «ανήκει» σε κάποιο αστέρι, με την έννοια ότι περιφέρεται γύρω από αυτό, αλλά περιπλανάται «ελεύθερο» στον μεσοαστρικό χώρο. Η πρώτη ανακοίνωση για την ύπαρξη ελεύθερων πλανητών είχε γίνει το 2000 από μια ομάδα Ισπανών αστρονόμων που είχαν χρησιμοποιήσει κλασικές φωτογραφικές μεθόδους για να αποτυπώσουν αμυδρά αντικείμενα με μάζα λίγες φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Δία. Για να γίνει αποδεκτή όμως μια τόσο σημαντική ανατροπή χρειάζεται επιβεβαίωση με άλλη, ανεξάρτητη μέθοδο.Τη διετία 2006-2007 η ερευνητική ομάδα MAO (Microlensing Observations in Astrophysics) παρατηρούσε συστηματικά το κέντρο του Γαλαξία με σκοπό την καταγραφή αναλαμπών που οφείλονται σε ελεύθερους πλανήτες. Κατά τη διάρκεια των παρατηρήσεων καταγράφηκαν αρκετές εκατοντάδες αναλαμπές αυτού του είδους, πολλές από τις οποίες επιβεβαιώθηκαν στη συνέχεια από την ερευνητική ομάδα OGLE (Optical Gravitational Lensing Experiment). Οι ερευνητές δεν παρατήρησαν τους νέου τύπου πλανήτες άμεσα. Ο εντοπισμός τους έγινε μέσω του φαινομένου του «βαρυτικού μικροφακού», δηλαδή, της μεγέθυνσης του φωτός του άστρου τους, που προκαλεί η μάζα τους, όταν περνούν από μπροστά του. Η στατιστική ανάλυση αυτών των γεγονότων, που ολοκληρώθηκε μόλις πρόσφατα, οδήγησε στο συμπέρασμα ότι στον Γαλαξία μας υπάρχουν ελεύθεροι πλανήτες, στο μέγεθος του Δία, ο αριθμός των οποίων είναι διπλάσιος από τον αριθμό των αστέρων του Γαλαξία! Επειδή ο αριθμός των αστέρων εκτιμάται ότι είναι 200 δισεκατομμύρια, ο αριθμός των ελεύθερων πλανητών του Γαλαξία μας μπορεί να είναι 400 δισεκατομμύρια. Ανάλογος αριθμός θα πρέπει να υπάρχει και στα υπόλοιπα 200 δισεκατομμύρια γαλαξίες που υπάρχουν στο ορατό από εμάς Σύμπαν.Περισσότερα εδώ κι εδώ.
Δες και Εξερευνώντας το ηλιακό σύστημα...